İnsanlık tarihini etkileyen 10 pandemi

Dünya Sağlık Örgütü corona virüs pandemi olarak nitelendirdi. Böylece Covid-19’un dünya genelinde geniş ölçekte etkili olduğu da resmileşmiş oldu.

Dünya tarihinde birçok defa salgınlar yaşanmış, milyonlarca insanın ölümüyle neticelenmiştir. Tıbbın günümüzdeki kadar gelişmemiş olması,

karantina uygulamalarının olmaması ölüm sayılarını çoğaltıyordu. Biz de geçmişten günümüze en büyük 10 salgınını inceledik.

1- Jüstinyen veba salgını (541-542)

Justinianus Veba Salgını, Bizans İmparatorluğu'nda ortaya çıkmış,

özellikle başkenti Konstantinopolis'i, Sasani İmparatorluğu, Akdeniz etrafında bulunan liman şehirlerini etkilemiştir..

Tarihteki en büyük veba salgınlarından biridir. Salgında nüfusun %40'ı hayatını kaybetmiştir.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2- Kara Veba (1346 - 1350)

Tam olarak ölü sayısının belirlenemedi veba 14. yüzyılda Avrupa’yı yerle bir etti.

25 ila 50 milyon arası insanın öldüğü var sayılıyor.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3- HIV/AİDS( 1960 - ...)

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre ilk kez 1976 yılında karşılaşılan hastalık

Halen varlığını sürdüren ve tedavisi tam olarak bulunmayan HIV/AIDS pandemi salgınlarının başında geliyor.

günümüzde de can almaya devam ediyor. Halihazırda 35 milyona yakın insanın HIV pozitifle yaşadığı tahmin ediliyor.

Her yıl 1,6 milyon insan AIDS nedeniyle hayatını kaybediyor. Hastalık 2005-2012 yılları arasında zirve yapmıştı.

2019 rakamlarına göre 32 milyon kişi ise AIDS ile ilişkili hastalıklar nedeni ile hayatını kaybetti.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4- İspanyol Gribi (1918-1920)

I. Dünya Savaşı sırasında ortaya çıkan ancak İspanya’dan yayılmayıp ismi İspanyol Gribi kalan astalık 20 milyon insanı hayattan aldı.

O dönemki insan nüfusunun %5’ine tekabül ediyordu.İspanyol gribi olarak da bilinen salgınde ölü sayısı net olarak bilinmiyor.

Corona virüsten farklı olarak sağlıklı genç bireyleri de etkileyen bu salgının 20 ila 50 milyon arasında insanı öldürdüğü tahmin ediliyor.

---------------------------------------------------------------------------------

5- Modern Veba (1894-1903)

Veba günümüzde azalsa da bir zamanlar insanoğlunun korkulu rüyasıydı.

Üçüncü defa ortaya ilk olarak Çin’in Yunnan bölgesinde 1850’lerde ortaya çıkmış,

1894’te Hong Kong’a sıçramasının ardından tüm dünyaya yayılmıştır. 10 milyon insan ölmüştür.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

6- Asya gribi (1957-1958)

1968 salgınından 12 yıl önce influenza virüsü yine dünya genelinde etkisini gösteriyordu.

Bu sefer H2N2 olarak adlandırılan versiyonu Çin’de ortaya çıktı ve 1958 yılına kadar salgın devam etti.

Hastalığın kaç kişi öldürdüğü tam olarak bilinmese de DSÖ verilerine göre yaklaşık 2 milyon insan hayatını kaybetti.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7- Altıncı Kolera Pandemisi (1899-1923)

Kolera hastalığı dediğimiz gibi çok fazla insan hayatını kaybetti. Hindistan’da ortaya çıkmış,

daha sonra Ortadoğu, Kuzey Afirka, Doğu Avrupa ve Rusya’ya yayılmıştır. 1 buçuk milyon kişinin hayatına mal olmuştu

Osmanlı da bu salgınlardan etkilenen ülkelerden biriydi. Her ne kadar Türkiye’de hissedilmese de

1960’lı yıllarda başlayan 7. Kolera salgını halen devam ediyor ve pandemi olarak sınıflandırıldı.

Hastalığın sadece Hindistan’da 800 binden fazla insanı öldürdüğü düşünülüyor.

Birçok salgından farklı olarak koleranın kaynağı virüs değil vibrio cholerae adı verilen bir bakteridir.

------------------------------------------------------------------------------------------------------

8- Rus Gribi (1889-1890)

Solunum yolunu etkileyen tek grip salgını corona virüs değil. Influenza virüsü halk arasında grip olarak bilinen virüs türüdür.

1968 yılında bu hastalığın mutasyona uğramış versiyonu H3N2 bir milyon insanı öldüren bir salgına dönüştü.

Yüzde beş ölüm oranına sahip olan bu virüs Hong Kong nüfusunun yüzde 15’inin ölümüne neden oldu.

Filipinler, Hindistan, Avustralya, Avrupa ve ABD’de salgından etkilenen diğer ülkeler oldu.

Hong Kong’daki gibi 1 milyon insanı öldürdü. Bu sayıya sadece 1 yılda ulaştı.

----------------------------------------------------------------------------------------------

9- Hong Kong gribi (1968-1969)

Grip deyip geçmeyin, normal hali bile her gün binlerce insanın hayatına mal olabiliyor.

Hong Kong gribi ise 1 milyon insanın hayatını ellerinden aldı.

----------------------------------------------------------------------------------------

10- Beşinci Kolera Pandemisi (1879 - 1881)

Kolera hastalığı insanlık tarihinde çok defa ortaya çıkmış, milyonları etkilemiş bir hastalık.

Beşinci Kolera Pandemisi denilen salgında 981.899 kişi hayatını kaybetti.

Hindistan ve Almanya'yı etkisi altına almıştır.

Webmaster : ugurdemir.com

Kaynak: Milliyet ve Ntv